To αρχέτυπο του ερημίτη

Θεραπεύοντας το αρχέτυπο του Ερημίτη

Το αρχέτυπο αυτό μας φέρνει στο μυαλό ένα ηλικιωμένο άτομο που ζει απομονωμένο σε μια σπηλιά στο δάσος, σε κάποια καλύβα η σε κάποιο κορμό δέντρου. Το άτομο αυτό ζει εκτός πόλεως σε κάποιο χωριό η μικρή πόλη. Είναι ένα σοφό άτομο που συνδέεται με σοφία, ενδοσκόπηση, δημιουργικότητα, στενή σχέση με τη φύση, ηρεμία, γαλήνη, αυτογνωσία και καθοδήγηση για τους άλλους.

Στα αρχαία χρόνια, ο ερημίτης ήταν ο οδηγός για τους ταξιδευτές και τους προσκυνητές που αναζητούσαν την ιερή αλήθεια και είχαν χάσει το δρόμο τους. Ζούσε λιτά καλλιεργώντας τη γη, ήταν αυτόνομος και η σπηλιά του βρισκόταν σε απομονωμένα μέρη. Η ζωή του ήταν συνδεδεμένη με πνευματική ολοκλήρωση και ζούσε είτε σε μοναστήρια είτε σε σπηλιές, σε κρυφά άγρια δάση και ερημιές. Η πνευματική ολοκλήρωση που βρίσκει ο ερημίτης στη μοναξιά είναι αυτό που ψάχνει ο προσκυνητής στα ταξίδια του.

Η σκοτεινή πλευρά του Ερημίτη

Η σκοτεινή πλευρά αυτού του αρχετύπου περιλαμβάνει απομόνωση, υποχώρηση με τη μορφή της παραίτησης, απάθεια στην αντιμετώπιση εξωτερικών προκλήσεων, καθώς γοητεύεται από τις ηδονές της προσωπικής του σπηλιάς. Ο ερημίτης απομονώνεται στη σπηλιά του για να στρέψει την προσοχή του στον μη υλικό κόσμο. Στη φύση ο χειμώνας είναι μια όψη του αρχέτυπου του ερημίτη, καθώς η φύση αποσύρεται και καταστέλλεται όλη η δραστηριότητα της συντελείται κάτω από την επιφάνεια, αφανής και μυστηριώδης, καθώς όλη η φύση κοιμάται. Κάποιες φορές το αρχέτυπο του ερημίτη είναι αυτή η χειμωνιάτικη προσέγγιση, κρύος και απόμακρος ως προς τις σχέσεις του με τους άλλους (χειμερία νάρκη), η απλά προσωρινά εγωιστής, άκαμπτος και σκληρός, προς τους άλλους.

Ή καλοκαιρινή του φύση του είναι μια περίοδος ευφορίας, εκφράζοντας ότι έχει μάθει κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Έχει διάθεση να μοιραστεί τις γνώσεις του με τους άλλους, προσφέροντας καθοδήγηση και φως σε έναν κόσμο σκοτεινό. Αν χρησιμοποιήσουμε τις εποχές μπορούμε να σκιαγραφήσουμε το πέρασμα του ερημίτη από τη σκιά στο φως. Η σκιά είναι η σκοτεινή πλευρά αυτού του αρχετύπου (η αρνητική του όψη), χωρίς αυτό να του δίνει κάποια κακή έννοια.

Το άτομο που ανήκει στην κατηγορία του ερημίτη/παρατηρητή, συχνά αποσύρεται και απέχει από την συμμετοχή στην κριτική που προέρχεται από το εξωτερικό περιβάλλον, μέχρι να είναι σίγουρος για αυτό που έχει ανακαλύψει παρατηρώντας. Έχει μεγάλη προσωπική ευθύνη για το τι μπορεί να προσφέρει στον κόσμο τι μπορεί να διδάξει και τι μπορεί να δει πρώτος. Δεν εξωτερικεύεται μέχρι να μπορεί να συνθέσει μια πλήρη συμπαγή  εξήγηση για το πώς είναι τα πράγματα. Σε πολλές περιπτώσεις το πάθος του για παρατήρηση τον μετατρέπει σε ένα κοινωνικό φάντασμα και δεν μπορεί να διατηρήσει κοινωνικές σχέσεις λόγω του κυνισμού του. Συνήθως αυτό το αρχέτυπο δυσκολεύεται να διατηρήσει πολλές βαθιές σχέσεις.

Αυτοπαρατήρηση:

Όταν π.χ ο παρατηρητής βλέπει ότι χορεύει δεν αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως χορευτή αλλά ως το χορό. Ο ανώτερος μας εαυτός είναι ένα GPS που μας οδηγεί να αντιλαμβανόμαστε  τις εκφάνσεις του εαυτού μας. Πριν γνωρίσουμε τον εαυτό μας έχουμε την αίσθηση ότι τον ξέρουμε. Ο εαυτός μας, μας παρακολουθεί σαν ανώτερος παρατηρητής, σαν ιδιωτική προστασία με οικεία κατανόηση, και δεν επιτρέπει καμία εξαπάτηση και ψευδή εικόνα. Η αίσθηση της αυτοπαρατήρησης είναι υπό και υπέρ της ανθρώπινης φύσης και βλέπει πολύ πιο μακριά από το συνειδητό μας μυαλό.

Απομόνωση:

Πολύ συχνά σαμποτάρει σχέσεις γιατί προτιμά να απομονωθεί. Νιώθει χαρούμενος, απομονωμένος στο καβούκι τους. Δεν απομονώνεται από φόβο αλλά από ανάγκη. Μπορεί να γίνει στάσιμος και κάθε προσωπική τους ανάπτυξη να παγώσει. Στη χειρότερη περίπτωση το αρχέτυπο του ερημίτη μπορεί να βαλτώσει νιώθοντας χαρακτηριστική αδράνεια και αποστροφή. Υπερβολικός χρόνος στη σπηλιά  μπορεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο.

Παραίτηση:

Το αρχέτυπο του ερημίτη μερικές φορές αποσύρεται λόγω απελπισίας, επειδή το να ζει στην πραγματικότητα του φαίνεται πολύ οδυνηρό. Έχει μια καλή δικαιολογία να πεί στον εαυτό του, ότι δηλ δεν αποσύρεται από απελπισία αλλά από την επιθυμία να απαρνηθεί τον υλικό κόσμο και να γίνει καλύτερος άνθρωπος. Όμως αυτό είναι μια δικαιολογία και ο ερημίτης μπορεί να γίνει εύκολη λεία σε αυτό το είδος εσωτερικού διαλόγου. Πιστεύει ότι υπάρχει πάντα ένας ασφαλής παράδεισος όμως ξεχνά τον σκοπό της απομόνωσης είναι να ξαναγυρίσει με καινούργια δύναμη και ζωντάνια πίσω στον κόσμο.

Άρνηση να αντιμετωπίσει προκλήσεις:

Ο ερημίτης υπό σκιά θα προτιμούσε να νικήσει δράκους στον ονειρικό κόσμο, παρά να αντιμετωπίσει τους φόβους του σε πραγματικές καταστάσεις. Επίσης θα προτιμούσε να μιλήσει δογματικά για ημέρες γεμάτες δόξα, παρά να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Έχει την ικανότητα να αντιμετωπίσει προκλήσεις (έχει κουράγιο) αλλά δεν θέλει να το κάνει γιατί αυτό απαιτεί φυσική δράση και αλλαγή συμπεριφοράς. Ο ερημίτης συχνά δυσκολεύεται να μεταμορφώσει τη γνώση που έχει σε δράση.

 Οι ηδονές της σπηλιάς:

Ο ερημίτης μπορεί να ξελογιαστεί από τις ηδονές της απομόνωσης και της φύσης. Όσο περισσότερο καιρό ξοδεύει εκεί, τόσο πιο δύσκολο είναι να επιστρέψει και φέρνει δικαιολογίες να ξεφύγει από εκεί όπου αισθάνεται τόσο άνετα. Ο ερημίτης εγκαταλείπει κάθε αίσθηση καθήκοντος και υπευθυνότητας, θεωρεί ότι οι άνθρωποι τον στραγγίζουν ενεργειακά και προτιμά να ασχολείται με τον εαυτό του. Η απομόνωση τον οδηγεί σε κυνικότητα και διαστρεβλωμένες απόψεις του υλικού κόσμου κι αυτός βουτά όλο κ πιο βαθιά στην σπηλιά του και χάνεται σε αυτήν. Η σεξουαλική επαφή είναι κάτι που τον προβληματίζει και πρέπει να αντιμετωπίσει. Συχνά αποφεύγει την οικειότητα και το να μοιράζεται. Δεν μπορεί να αντέξει την πολυπλοκότητα μιας σεξουαλικής σχέσης. Συχνά αυτό συνδέεται με την οπισθοχώρηση του από τη ζωή.

Ανωτερότητα:

Η ικανότητα του να είναι μόνος πείθει την σκοτεινή του πλευρά ότι δεν έχει ανάγκη τους άλλους. Κρατά τους άλλους μακριά του ακόμη και όταν προσπαθούν να τον αγκαλιάσουν και αρνείται να δείξει τις αδυναμίες του. Μερικές φορές αγνοεί τις ανάγκες των άλλων ειδικά αν έχει καταχωνιαστεί στην σπηλιά τους, η δεν έχει νοιαστεί για τον εαυτό του αρκετά. Ψάχνει πάντοτε τη σύνδεση του με τη φύση και θεωρεί τον εαυτό του ανώτερο άνθρωπο που μπορεί να συνδεθεί ιδιαίτερα με αυτή σε σχέση με τους άλλους. Παρόλο που είναι ζωτικής σημασίας για τον ερημίτη να απομονώνεται στο καταφύγιο του, δεν πρέπει να μένει εκεί. Ο σκοπός του είναι να πάρει τη γνώση της ενδοσκόπησης και να επιστρέψει στον πραγματικό κόσμο. Μερικές φορές αυτή η οπισθοχώρηση προέρχεται από ένα φόβο αίσθησης ότι είναι ανεπαρκής να συνδεθεί  με τον κόσμο που τον περιβάλλει.